Παθήσεις του ποδιού

Κότσι - Βλαισός δάκτυλος
Τα κότσι ή βλαισός μέγας δάκτυλος, κατά την ορθοπεδική ορολογία, αποτελούν επώδυνη διόγκωση της άρθρωσης του μεγάλου δακτύλου. Το δέρμα πάνω από τη διόγκωση πρήζεται και συχνά γίνεται πολύ ευαίσθητο.

Το κότσι μπορεί να έχει κληρονομική προδιάθεση αλλά μπορεί να εμφανίζεται και χωρίς συγκεκριμένη αιτία ή και λόγω συνεχούς πίεσης από στενά υποδήματα. Ένα σημαντικό κομμάτι της πρόληψης αυτής της κατάστασης είναι η σωστή υπόδηση, δηλαδή η χρήση υποδημάτων που εφαρμόζουν σωστά στο πόδι, υποδέχονται το σχήμα του χωρίς να δημιουργούν σημεία πίεσης. Αυτό και μόνο το μέτρο απαλύνει τον πόνο. Σε έντονες παραμορφώσεις και μετά από αρκετά χρόνια το κότσι μπορεί να προκαλέσει σοβαρή δυσλειτουργία στο πόδι. Αρκετά είδη χειρουργικής θεραπείας μπορεί να ανακουφίσουν από τον πόνο και να βελτιώσουν τη λειτουργικότητα και το σχήμα του ποδιού. Η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται για την ανακούφιση από τον πόνο και θα πρέπει να αποφεύγεται για αισθητικούς και μόνο λόγους.

Τύλοι και υπερκερατώσεις (Κάλοι)
Ο σχηματισμός τύλων και υπερκερατώσεων προκαλείται από αυξημένη τοπική πίεση του δέρματος του ποδιού. Συμβαίνει όταν οστά του ποδιού πιέζουν το δέρμα ενάντια στο υπόδημα. Συχνή εντόπιση τύλων είναι το μεγάλο και το 5ο δάκτυλο. Οι υπερκερατώσεις ή οι κάλοι κάτω από τα μετατάρσια είναι επίσης συχνό φαινόμενο. Μαλακοί κάλοι μπορεί να εμφανιστούν μεταξύ των δακτύλων. Η θεραπεία αποβλέπει κυρίως στην ελάττωση της πίεσης που ασκείται στο δέρμα, συνήθως αλλάζοντας υποδήματα με άλλα περισσότερο κατάλληλα. Ειδικά «μαξιλαράκια» από μαλακό υλικό μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο εσωτερικό του υποδήματος αλλά θα πρέπει να τοποθετηθούν με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να υποδεχτούν την παραμόρφωση. Περιστασιακά μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθεί ή όποια οστική προβολή που προκαλεί τον κάλο.

Σφυροδακτυλία
Αποτελεί μία από τις πλέον συχνές παραμορφώσεις του ποδιού κατά την οποία υπάρχει μόνιμη κάμψη της μέσης άρθρωσης του δακτύλου. Η παραμόρφωση συνήθως επιδεινώνεται από στενά υποδήματα και στην πλειονότητα των περιπτώσεων υπάρχει πόνος στην περιοχή της οστικής προπέτειας στη ράχη του δακτύλου ή στον πολφό του. Ορισμένες φορές μπορεί να δημιουργηθεί σκληρός τύλος. Η θεραπεία συνήθως συνίσταται σε αλλαγή υποδήματος με τέτοιο που να υποδέχεται την παραμόρφωση (συνήθως ευρύτερα υποδήματα). Ένθετα υποδημάτων ή μαξιλαράκια στο εσωτερικό του υποδήματος μπορεί να βοηθήσουν. Αν παρόλα αυτά δεν υπάρξει βελτίωση των συμπτωμάτων τότε ενδείκνυται χειρουργική διόρθωση της παραμόρφωση με ευθειασμό του δακτύλου και αφαίρεση του κάλου ή της οστικής προπέτειας.

Πλατυποδία
Πλατυποδία είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή μιας πάθησης του ποδιού, όπου η «καμάρα» είναι τόσο ελαττωμένη, ώστε όταν στεκόμαστε να είναι κοντά ή να εφάπτεται στο έδαφος (πρηνισμός).

➔ Η πλατυποδία επηρεάζει την ανατομική ευθυγράμμιση των κάτω άκρων & κατ' επέκταση επηρεάζει την άθροιση των φορτίων & των μυοσκελετικών προσαρμογών στον άνθρωπο. Η πλατυποδία μπορεί να προκαλεί λίγα ή καθόλου προβλήματα στους ανθρώπους που την εμφανίζουν. Ωστόσο, σε άλλους η πλατυποδία μπορεί να προκαλέσει πόνο που καθιστά την κίνηση ή την ορθοστασία δύσκολη.

Πλατυποδία μπορεί να έχει το ένα από τα δύο μας πόδια ή και τα δύο. Η πλατυποδία αναπτύσσεται σε μικρή ηλικία και οφείλεται:
● Στην ύπαρξη χαλαρών συνδέσμων ανάμεσα στις αρθρώσεις
● Στο λίπος που έχουν τα παιδιά μεταξύ των οστών του ποδιού
● Πέλματα που κουράζονται εύκολα ή πονάνε μετά από πολύωρη ορθοστασία
● Δυσκολία στο να στέκεστε στα δάχτυλα του ποδιού, στην κίνηση της φτέρνας ή στη μέση του πέλματος
● Πόνο στη φτέρνα ή στην καμάρα ή οίδημα κατά μήκος του εσωτερικού του πέλματος
● Ανικανότητα στην άσκηση ή στα αθλήματα λόγω πόνου στο πέλμα

Κοιλοποδία
Είναι η κατάσταση στην οποία η ποδική καμάρα (το τόξο στο έσω χείλος του πέλματος) είναι ιδιαίτερα υψηλή. Η κοιλοποδία είναι η αντίθετη κατάσταση από την πλατυποδία στην οποία η καμάρα του ποδιού είναι αποπλατυσμένη ή απουσιάζει εντελώς. Στην κοιλοποδία η ποδική καμάρα παραμένει υψηλή ακόμα και όταν στεκόμαστε όρθιοι. Το πόδι είναι σε κάμψη προς τα κάτω και είναι σπανιότερη κατάσταση από την πλατυποδία.
 
Αιτίες κοιλοποδίας:
● Κατάγματα της πτέρνας ή των οστών του ταρσού που έχουν επουλωθεί σε λάθος θέση 
● Εγκαύματα των ποδιών 
● Νευρομυϊκές ασθένειες. Παλαιότερα η πολιομυελίτιδα ήταν το συχνότερο νόσημα που προκαλούσε κοιλοποδία. 

Βλαισοποδία 
Η καμάρα του πέλματος πέφτει χαμηλότερα, δημιουργείται πλατυποδία. Συχνά η πλατυποδία συνοδεύεται και από μόνιμη κάτω στροφή του πέλματος, όπου το έσω σφυρό πέφτει χαμηλότερα από όσο πρέπει, μια κατάσταση που λέγεται βλαισοποδία. Στην περίπτωση λοιπόν των ενωμένων γονάτων (βλαισοποδία), τα πόδια στρέφονται προς τα μέσα κατά τρόπο τέτοιο, ώστε τα γόνατα να βρίσκονται σε επαφή και τα πέλματα να μένουν ανοιχτά.

Άκανθας πτέρνας
Αιτίες:
Σύνδρομο καταπόνησης, η μη σωστή επιλογή του υποδήματος και τα λάθη προπονήσεων είναι αιτίες, που προκαλούν πελματιαία απονεύρωση, ιδιαίτερα στους δρομείς. Τα συνηθισμένα λάθη προπόνησης είναι για παράδειγμα, περισσότερο τρέξιμο από ότι πρέπει σε ανηφόρα, τρέξιμο σε άμμο ή τρέξιμο χωρίς υποδήματα. Υπερκινητικό πόδι με χαλαρές αρθρώσεις δεν παρέχει αρκετή στήριξη στην ποδική καμάρα. Αυτή είναι μια βασική αιτία για την δημιουργία της φλεγμονής στην πελματιαία απονεύρωση. Κακή κινητικότητα μυών που υπάρχουν στο πίσω μέρος του ποδιού (γάμπα) δεν τραβούν το άκρο πόδι προς τα πάνω, περιορίζοντας τη σταθερότητα της βάδισης δημιουργώντας υπερβολική πτώση προς τα μέσα (πλατυποδία). Ορθοστασία, έντονη καταπόνηση και γενικά αυξημένα φορτία με παπούτσια που δεν υποστηρίζουν επαρκώς την ποδική καμάρα. Πόδια με ποδική καμάρα υπερβολικά υψηλή από φυσικής τους κατατομής, (κοιλοποδία) .- Παχυσαρκία. Τραυματισμός.

Συμπτώματα:
Ο πόνος εντοπίζεται είτε κεντρικά είτε, συχνότερα, προς την εσωτερική πλευρά του οστού της πτέρνας. Ειδικά στα πρώτα πρωινά βήματα ο πόνος είναι εντονότερος και ο ασθενής δυσκολεύεται να πατήσει στο έδαφος. Ο πόνος στη φτέρνα κρατάει για περίπου 2-3 λεπτά μετά την πρωινή έγερση από το κρεβάτι ή μετά από περιόδους ξεκούρασης. Σε προχωρημένα στάδια ο πόνος μπορεί να εμφανίζεται κατά τη διάρκεια όλης της ημέρας και φυσικά να εξαπλωθεί σε όλο το πέλμα. Εάν ο ασθενής συνεχίζει της δραστηριότητες του παρά το γεγονός ότι πονάει ή αφεθεί χωρίς θεραπεία, ο πόνος θα χειροτερεύσει. Ο λόγος είναι ότι στην φλεγμαίνουσα περιοχή δημιουργούνται μικρορήξεις στις ίνες της απονεύρωσης.